Farmakologiczne leczenie alkoholizmu
Czy istnieją leki na alkoholizm? Wiele osób uzależnionych zadaje sobie to pytanie i z nadzieją szuka twierdzącej odpowiedzi. Współczesna medycyna opracowała kilka rozwiązań, które mogą wspomagać leczenie uzależnienia od alkoholu. „Wspomagać” to słowo kluczowe, ponieważ nie istnieją żadne magiczne tabletki, które sprawią, że nałóg całkowicie zniknie.
Kiedy warto sięgnąć po leki?
Podstawą leczenia uzależnienia od alkoholu jest psychoterapia oraz różne formy samopomocowe, takie jak przystąpienie do wspólnoty Anonimowych Alkoholików. Alkoholizm to przypadłość, za którą głównie odpowiadają mechanizmy naszej psychiki, dlatego nie wynaleziono dotąd leku, który trwale leczyłby alkoholików. Istnieją jednak preparaty, które mogą wspierać abstynencję, zmniejszając przyjemność z picia lub wywołując nieprzyjemne objawy związane ze spożyciem alkoholu.
Leczenie farmaceutyczne stosuje się u tych pacjentów, którzy nie potrafią ograniczyć ilości wypijanego alkoholu przy pomocy samej psychoterapii. Wciąż tkwią w błędnym kole, w którym mechanizmy iluzji i zaprzeczeń utrudniają im rzetelną pracę nad sobą. Leki są również stosowane u pacjentów, których ogólny stan zdrowia wymaga natychmiastowego zaprzestania picia. Często leki wspomagają utrzymanie abstynencji podczas psychoterapii, pomagając osobom, które potrafią powstrzymać się od picia przez pewien czas, ale nie radzą sobie z głodami alkoholowymi i chcą zabezpieczyć się przed nawrotem uzależnienia.
Leki na alkoholizm – co stosować?
Wśród leków stosowanych w leczeniu alkoholizmu wyróżniamy pięć najczęściej stosowanych medykamentów, które charakteryzują się różnorodnym działaniem.
Naltrekson
Naltrekson to organiczny związek chemiczny, który działa jak antidotum. Łączy się z receptorami opioidowymi w układzie nerwowym, blokując ich aktywność. Stosuje się go zarówno w leczeniu uzależnienia od alkoholu, jak i od opioidów.
Działanie naltreksonu polega na zmniejszeniu potrzeby zażycia środka, od którego pacjent jest uzależniony. Nie eliminuje potrzeby całkowicie, ale jest skuteczny w leczeniu ciężkich głodów alkoholowych i pomaga utrzymać abstynencję, eliminując wydzielanie endorfin w wyniku spożycia alkoholu.
Akamprozat
Akamprozat to lek stosowany w celu wydłużenia okresu abstynencji. Działa na ośrodkowy układ nerwowy, normalizując działanie układu GABA, który został zaburzony przez alkohol. Dzięki temu zmniejsza pragnienie spożywania alkoholu. Niekiedy terapia akamprozatem bywa łączona z terapią naltreksonem, co daje lepsze rezultaty w długoterminowej abstynencji.
Nalmefen
Nalmefen działa podobnie do naltreksonu, blokując receptory opioidowe w układzie nerwowym. Upośledza zdolność układu nagrody do odczuwania przyjemności związanej z alkoholem. Stosuje się go w celu przedłużenia okresów abstynencji, ograniczając szkody wynikające z uzależnienia.
Disulfiram
Disulfiram to lek o innym działaniu niż naltrekson, akamprozat czy nalmefen. Blokuje przemianę aldehydu octowego, toksycznego produktu metabolizmu alkoholu, w kwas octowy. W wyniku tego w organizmie pacjenta gromadzi się aldehyd, wywołując objawy zatrucia, takie jak wymioty, nudności, zawroty głowy, przyspieszone bicie serca czy niedociśnienie.
Stosowanie disulfiramu może być niebezpieczne dla osób w krytycznej fazie uzależnienia. Łączenie go z alkoholem może wywołać objawy zagrażające życiu, dlatego pacjent musi wyrazić zgodę na leczenie disulfiramem. Disulfiram najczęściej występuje w dwóch formach – tabletki o nazwie handlowej Anticol oraz popularna wszywka alkoholowa Esperal. Esperal aktywuje się samoczynnie po kontakcie z alkoholem, stanowiąc skuteczniejszą blokadę dla uzależnionego.
Czy warto leczyć alkoholizm lekami?
Podstawową formą leczenia alkoholizmu jest psychoterapia, a leki mają charakter wspomagający. Odbierają przyjemność z picia, ograniczają chęć sięgnięcia po kieliszek lub, jak w przypadku disulfiramu, stanowią swoisty „straszak”, który motywuje do unikania alkoholu. Leki farmakologiczne mogą być pomocne, jednak nie powinny zastępować terapii psychologicznej. Warto sięgnąć po wsparcie farmakologiczne tylko w porozumieniu z lekarzem.
Najważniejsze przemiany muszą zajść w głowie osoby uzależnionej. To ciężka praca nad konfrontacją ze schematami myślowymi, lękami, traumami i poczuciem straty. Jeśli Ty lub ktoś z Twoich bliskich zmaga się z uzależnieniem od alkoholu, pierwszym krokiem powinno być zaprzestanie picia. Z powodu objawów zespołu abstynencyjnego bywa to trudne, dlatego pomocna może być detoksykacja alkoholowa. Detoks alkoholowy z dojazdem do domu to skuteczna metoda przerwania ciągu alkoholowego i przygotowanie organizmu do dalszej terapii.
